Przygotowanie do badania – KOLONOSKOPIA

Kolonoskopia jest badaniem endoskopowym, dającym możliwość dokładnego obejrzenia całego jelita grubego, pobrania materiału diagnostycznego czy wykonania polipektomii (usunięcia polipów, z większości których powstają nowotwory).

Badania kolonoskopowe są zdecydowanie najbardziej czułymi badaniami – jak wskazują statystyki, pozwalają one na wykrycie ok. 95 %. przypadków nowotworów. Kolonoskopia z polipektomią, wykonywana regularnie, jest prawdopodobnie najbardziej skuteczną metodą zwalczania raka jelita grubego. Według danych szacunkowych, powoduje ona zmniejszenie ryzyka zachorowania o 76–90 % i zmniejszenie śmiertelności o 69 %.

CZEMU SŁUŻY BADANIE KOLONOSKOPII?

Kolonoskopię wykonujemy w celach diagnostycznych, terapeutycznych oraz profilaktycznie. Diagnostyczna kolonoskopia służy rozpoznaniu chorób jelita grubego, tak zapalnych jak i nowotworowych. Prawie wszystkie nowotwory, w tym wszystkie raki, biorą swój początek w warstwie ściany jelita wyściełającej je od wnętrza, czyli w błonie śluzowej. Dzięki właśnie kolonoskopii możemy potwierdzić lub wykluczyć obecność nowotworu oraz wyjaśnić przyczynę wielu dolegliwości, do których zaliczamy biegunki, zaparcia, bóle brzucha, uczucie niepełnego wypróżnienia, wąskie, czyli ołówkowate stolce, śluz w stolcu i inne. Badanie powinno wykonać się profilaktycznie w wieku 50 lat. W przypadku nie wykrycia zmian chorobowych kolejne badanie wykonuje się po 10 latach. Osoby, u których w najbliższej rodzinie wykryto polip lub raka przed 60 rokiem życia, pierwszą kolonoskopię powinny mieć wykonaną w wieku 40 lat. Oczywiście indywidualne wskazania ustala lekarz kierujący na badanie. W przypadku wykrycia zmian chorobowych, w zależności od ich charakteru, lekarz po badaniu zaproponuje dalsze postępowanie oraz wskaże termin kolonoskopii kontrolnej.

Kolonoskopia jest badaniem pozwalającym ocenić wnętrze całego jelita grubego, a nawet końcowego odcinka jelita cienkiego. Jelito grube dorosłego człowieka posiada średnio 120 cm długości i składa się z bardzo krótkiego, 3-4 cm odcinka odbytu, 12 – 20 cm odcinka odbytnicy i z około 1 metrowej długości okrężnicy. Badanie wykonuje się kolonoskopem, czyli cienkim długim i elastycznym endoskopem wprowadzanym przez odbyt. Endoskop zawiera światłowód, dzięki któremu oświetlamy oglądany odcinek jelita. Obok światłowodu jest oko kamery dzięki której obraz z wnętrza jelita jest oglądany przez badającego na ekranie monitora i śledzony przez pacjenta oraz innych lekarzy.

WSKAZANIA DO WYKONANIA BADANIA KOLONOSKOPII

Jeśli w ostatnim czasie wystąpiły u Ciebie objawy takie jak:

dokuczliwe zaparcia,
zmiana rytmu wypróżnień, której nie można wytłumaczyć zmianą diety lub trybu życia,
biegunki połączone z oddawaniem dużej ilości gazów, które utrzymują się przez wiele tygodni,
anemia (najczęściej odczuwana w postaci osłabienia sprawności, większej podatności na zmęczenie i podwyższonej temperatury),
bóle w dole brzucha i dolnych partiach pleców, uczucie dyskomfortu, nudności, wymioty,
poczucie niepełnego wypróżnienia,
ślady krwi na papierze lub bieliźnie, krwawienia z odbytu,

to znak, że najwyższa pora umówić się na kolonoskopię.

Niezależnie od powyższych wskazań, badanie kolonoskopowe w kierunku nowotworu jelita grubego powinno być wykonywane u osób z przeciętnym ryzykiem w wieku 50 lat i starszych co 10 lat. Z kolei u osób, u których wykonano polipektomię, kolonoskopia kontrolna powinna być powtarzana co 2-3 lata, a w przypadku polipów licznych (powyżej 5ciu) – co roku

PRZECIWWSKAZANIA

Kolonoskopia jest badaniem inwazyjnym, tzn. takim, w którym narusza się ciągłość tkanek i wykonuje pewne zabiegi w organizmie człowieka. W związku z tym zawsze istnieje możliwość powikłań, choć ich liczba jest minimalizowana dzięki zastosowanie coraz lepszego sprzętu i coraz większe umiejętności badających lekarzy. Przeciwwskazaniem do wykonania badania kolonoskopii jest zaostrzenia chorób zapalnych jelita grubego (wrzodziejącego zapalenia jelita grubego lub choroby Leśniowskiego i Crohna), objawy zapalenia otrzewnej, podejrzenie perforacji (pęknięcia) przewodu pokarmowego, ciężkie choroby serca i płuc (na przykład zawał serca, zdekompensowana niewydolność serca), ostra niewydolność oddechowa, ciąża, zaburzenia krzepnięcia krwi (przy planowanej biopsji lub wycięciu polipa). U osób świeżo po zabiegach w obrębie jamy brzusznej i/lub miednicy, jeśli nie ma bezwzględnych wskazań do kolonoskopii, nie praktykuje się wykonywania tego badania w krótkim czasie od zabiegu. Badanie wykonywane świeżo po interwencji chirurgicznej może się wiązać z większym dyskomfortem chorego oraz ryzykiem powikłań. Decyzje na temat odstąpienia od kolonoskopii i wykonania jej w późniejszym terminie podejmuje się indywidualnie.

PRZYGOTOWANIA DO BADANIA KOLONOSKOPII

Do badania należy się odpowiednio przygotować. Pacjent może to zrobić sam w domu i zgłosić się tylko na badanie bez konieczności hospitalizacji.

Przed kolonoskopią wymagane jest dokładne oczyszczenie jelita ze strawionej treści pokarmowej. Przygotowanie polega na przyjmowaniu specjalnego środka przeczyszczającego oraz zachowaniu ścisłej, płynnej diety. Nie jest to proces dla pacjenta przyjemny wymaga dyscypliny i ścisłego przestrzegania zaleceń lekarza i ulotki leku ale jest to niezbędne aby podczas badania możliwe było obejrzenie każdego fragmentu śluzówki. Przygotowanie zależne też jest od pory dnia, o której badanie jest wykonywane.

OPIS BADANIA

W Pracowni Endoskopii używane są bardzo nowoczesne kolonoskopy, które po każdym użyciu są bardzo dokładnie myte i dezynfekowane w pełni automatycznych myjkach. Gwarantuje dobry obraz dla lekarza podczas badania oraz bezpieczeństwo badanego. Badanie odbywa się w przystosowanym do tego typu badań gabinecie DIAGNOSTYCZNO-ZABIEGOWYM. Znajduje się w nim łazienka, wyłącznie do dyspozycji badanego pacjenta. Pacjent, po wizycie w toalecie, gdzie należy rozebrać się od pasa w dół i okryć specjalnym fartuchem, układany jest na stole zabiegowym na boku.

Kolonoskopia zwykle poprzedzona jest badaniem palcem przez odbyt. Pozwala to na ocenę napięcia zwieraczy odbytu, stopnia oczyszczenia jelita oraz niekiedy już na tym etapie – na wykrycie chorób zlokalizowanych w dolnej części odbytnicy. Następnie wprowadza się stopniowo kolonoskop przez odbyt, odbytnicę do okrężnicy, a czasami również do końcowego odcinka jelita cienkiego. Na końcówce kolonoskopu znajduje się specjalne urządzenie, które przekazuje obraz do monitora, na którym lekarz ogląda wnętrze jelita. Giętki sprzęt o małym przekroju pozwala na dotarcie do wszystkich zakamarków jelita grubego i uwidocznienie jego całej powierzchni. Jeżeli pacjent sobie tego życzy może wraz z personelem śledzić przebieg badania na monitorze, który jest z zasięgu jego wzroku. Dokładną ocenę wnętrza jelita wykonuje się przy wyprowadzaniu kolonoskopu. W przypadku odnalezienia zmian chorobowych pobiera się z nich próbki delikatnymi narzędziami wprowadzanymi przez kanał roboczy urządzenia. Próbki wysyłane są do badania mikroskopowego. Niekiedy podejrzane zmiany usuwane są z wnętrza jelita w czasie kolonoskopii w całości, o ile jest to możliwe ze względu na rodzaj zmiany, jej rozmiar i lokalizację. Tak usuwa się wiele polipów. Niestety, nie wszystkie zmiany można usuwać metodami endoskopowymi. Gdy badanie uwidoczni polipy i lekarz oceni je jako możliwe do bezpiecznego i natychmiastowego usunięcia – użyte zostaną specjalne kleszczyki lub pętla diatermiczna, za pomocą których zmiany zostaną usunięte z powierzchni śluzówki ale jeśli zmiana jest duża – lekarz często decyduje tylko o pobraniu kilku drobnych wycinków. Wszystkie pobrane wycinki i polipy trafią do laboratorium celem ich oceny histopatologicznej.
Kolonoskopia zazwyczaj jest badaniem bardzo dobrze tolerowanym przez pacjentów, zależy to m.in. od indywidualnego progu bólowego, stanu zdrowia pacjenta i jego chęci współpracy z lekarzem podczas badania. Rzadko powoduje silne dolegliwości bólowe. Badanie wymaga wtłaczania powietrza do wnętrza jelita, celem torowania drogi dla bezpiecznego przesuwania się w nim aparatu. Powoduje to dość nieprzyjemne uczucie wzdęcia i rozpierania oraz skurczów w jamie brzusznej jednak należy na polecenie lekarza pozbywać się nadmiaru tych gazów, co przynosi dużą ulgę i pozwala kontynuować badanie. Badanie trwa średnio od 15 do 60 minut (np. gdy zaistnieje potrzeba usunięcia zmian). Uczucie wzdęcia i pełności mija po oddaniu wiatrów. Po badaniu od razu można jeść normalnie, wg upodobań, powrócić do codziennych zajęć i pełnej aktywności życiowej.

Istnieje możliwości przeprowadzenia badania w znieczuleniu ogólnym (w tym celu są to odrębne terminy ze względu na konieczną obecność lekarza anestezjologa, pielęgniarki anestezjologicznej oraz zarezerwowania miejsc w sali pooperacyjnej). Po podaniu dożylnie środka usypiającego pacjent zasypia na około kilkanaście minut i budzi się po zakończeniu badania. Jest to płytkie znieczulenie, nie wymaga założenia rurki dotchawiczej. Po zakończeniu badania dietę lekkostrawną można jeść dopiero od momentu wskazanego przez anestezjologa. Gdy badanie jest wykonywane w znieczuleniu ogólnym, należy poprosić osobę towarzyszącą o odebranie ze szpitala po około 2 godzinach od momentu zgłoszenia się na badanie. Nie należy prowadzić pojazdów minimum 12 godzin po znieczuleniu.

Badanie jest bezpieczne, ale jak każda procedura medyczna niesie ze sobą niewielkie ryzyko wystąpienia powikłań. Zalicza się do nich przedziurawienie jelita, krwawienie i zakażenia. Jednak częstość występowania powikłań ocenia się na poniżej 1%. Ważne jest aby w przypadku wystąpienia po badaniu dolegliwości bólowych brzucha, gorączki z dreszczami lub krwawienia z odbytu nie bagatelizować tych objawów i jak najszybciej zgłosić się do najbliższego szpitala.

WYNIKI BADANIA

Opis badania endoskopowego otrzymuje się w chwilę po zabiegu. Lekarz ustala też dalsze zalecenia, co do postępowania.

OPIS BADANIA

WYNIKI BADANIA

Facebook